Yazar: Dr. | Siyaset Bilimci
Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 26, Sayı:104, Güz 2021, ss. 73-99.
Öz
Osmanlı siyasî düşüncesinin modern dönemini konu alan metinler arasında Şerif Mardin imzası taşıyan çalışmaların ayrıcalıklı bir yeri bulunmaktadır. Mardin’in bahse konu alana ilişkin metinlerinde en dikkat çekici iddialarından biri Jön Türklerin
siyasî fikirlerinin, kendilerinden önceki kuşak olan Yeni Osmanlılara oranla çok daha az spekülatif-teorik içerik barındırdığı tezidir. Bu çalışma, Mardin’in Yeni Osmanlılar ile Jön Türkler arasında yaptığı ve bugüne değin üzerinde hiç çalışılmamış karşılaştırmayı yeni bir akademik sorgulama için uygun bir çıkış noktası olarak değerlendirmekte ve bu bağlamda siyasî düşünce tarih yazıcılığına hâkim bir perspektif olan Avrupa-merkezci bakışa yönelik bir eleştiride bulunmaktadır. Çalışmada Yeni Osmanlılar ve Jön Türkler arasındaki fikrî karşılaştırma üzerinden Batı düşüncesi hakkında daha fazla malumat ve bu düşüncenin sahip olduğu perspektife daha güçlü vukufiyetin sanılanın aksine daha derin fikir üretmek anlamına gelmeyebileceği, düşünsel derinliğin, yapılan fikrî tekliflerin terkibi ile aiti olunan topluma söz söyleme kapasitesinde aranması gerektiği ifade edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Şerif Mardin, Yeni Osmanlılar, Jön Türkler, Osmanlı siyasî düşüncesi, Avrupa-merkezcilik.
An Explanation of the Intellectual Depths of Young Ottomans and Young Turks in the Context of Şerif Mardin’s Texts
Abstract
Among the texts dealing with the modern period of Ottoman political thought, works bearing the signature of Şerif Mardin have a privileged place. One of the most striking claims of Mardin in his texts on the mentioned area is the thesis that the political ideas of the Young Turks contains much less speculative-theoretical content than the Young Ottomans’, who were the previous generation. This study evaluates Mardin’s comparison between the Young Ottomans and Young Turks, which has never been studied before, as a suitable starting point for a new academic inquiry, and in this context, it criticizes the Eurocentric perspective, which is a dominant perspective in the historiography of political thought. By means of the comparison between Young Ottomans and Young Turks, it has been argued that as opposed to popular belief, more knowledge and more substantial comprehension on Western thought might not come up with deeper thoughts. Instead one should
search for the intellectual depth in the composition of the different intellectual proposals and in the capacity of speaking to the society one belongs to.
Keywords: Şerif Mardin, Young Ottomans, Young Turks, Ottoman political thought, Eurocentrism.