Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 25, Sayı: 99, Yaz 2020, ss. 79-104.

Öz
Dünyada ve Türkiye’de popülist siyaset yükselişe geçmiş durumda. Günümüzde popülist siyasetin merkezinde de milliyetçilik ve din söylemi bulunmaktadır. Bu yüzden milliyetçiliğin ne olduğu, tarih içerisinde ne zaman ortaya çıktığı, nasıl gelişim gösterdiği, ne zaman sosyal bilimlere konu olduğu, üzerine yapılan tartışmaların ve araştırmaların neler olduğu gibi sorulara yanıt arayarak milliyetçiliğin Türkiye’deki tarihsel dönüşümünün çalışılması gerekmektedir. İşte bu çalışma, Türkiye’de mevcut milliyetçi görüşleri, siyasi partilerin tüzüklerini milliyetçi kuramlar doğrultusunda incelemeyi, milliyetçi olarak değerlendirilen görüşlerinin ne olduğuna dair yeni bir fikir ortaya koymayı amaçlamıştır. Araştırmanın veri kaynağı önceden tespit edilmiş günümüz siyasi partilerin tüzükleridir. Bunun için özgül ağırlığı yüksek ve toplamda en çok oyu alan yedi siyasi parti seçilmiştir. Milliyetçilik konusunda dünya çapında otorite kabul edilen Smith’in geliştirmiş olduğu sekiz kategoriye göre partilerin tüzükleri söylem analizine tabi tutulmuştur. Söylem analizi yöntemiyle üretilen veriler alana ilişkin kavramsal ve kuramsal çerçevede yorumlanmıştır. Elde edilen bulgular ve yorumlara göre örneklem olarak seçilen yedi partinin de milliyetçiliğin belli bir türüne atıfta bulunduğu tespit edilmiştir. Bazı partilerin dinî ağırlıklı bir milliyetçilik söylemine sahipken bazılarının laiklik ağırlıklı söylem geliştirdikleri görülmüştür. Bazı partilerin ise milliyetçilik ve dinin sentezlendiği bir tüzüğe sahip oldukları tespit edilmiştir. Sonuçta bütün partiler tüzüklerinde bu milliyetçi ve dinî popülist siyaseti üretmektedirler. Aralarındaki farklar milliyetçiliğin türünden kaynaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Milliyetçilik, Milliyetçilik Kuramları, Türkiye’de Milliyetçilik, Din, Popülizm.

Understandings of Nationalism and Religion of Political Parties in Turkey

Abstract
The populist politics trend to rise in Turkey as well as in the world. Today, nationalism and religious discourse are at the center of populist politics. Thus, historical transformation of nationalism in Turkey is required to be studied. This study aimed to understand nationalistic views that exist in Turkey, to examine the statutes of political parties with nationalist theories, to come up with a new idea of what their nationalist views are. The data source of the research is the statutes of the present political parties. For this, seven political parties with high specific gravity and the most votes in total were elected. The statutes of the parties were subjected to discourse analysis according to eight categories developed by Smith, who is accepted as a scholar on nationalism. The data produced by the discourse analysis method were interpreted within the conceptual and theoretical
framework. According to the findings and interpretations, it was determined that seven parties selected as samples were referring to a certain type of nationalism. While some parties have a religious-dominated discourse of nationalism, others have been found to develop secular-based discourse. It is determined that some parties also have a charter in which nationalism and religion were synthesized. As a result, all parties determine populist politics based on nationalism and religion. The differences among them derive from the types of nationalism.

Keywords: Nationalism, Theories of nationalism, Nationalism in Turkey, Religion, Populism.