Yazar: Doç. Dr. | Bursa Uludağ Üniversitesi
Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 29, Sayı:114, Bahar 2024, ss. 1-19.

Öz

Avusturya iktisat okulunun 1970 sonrası en önemli temsilcilerinden biri olan Kirzner, girişimci keşif teorisiyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Kirzner’a göre girişimcinin asıl karakteri başlangıç koşullarında atıl fırsatları ortaya çıkarma yeteneğidir. Bu yetenek, “girişimci keşif eylemi” olarak adlandırılır. Girişimci keşif eylemi, kişinin maliyetsiz olarak elde edilebilen bir kazancın farkına vardığı eylemdir. Bu eylem neticesinde saf girişimci kârı elde edilir. Saf girişimci kârı, keşfedilen ve maliyetsiz olarak elde edilebilen kazançtır. Elde edilirken başkalarına zarar verilmediğinden de meşrudur. Kapitalist sistemin işleyişi, söz konusu saf girişimci kârına dayanır. Dağıtımcı adalet taraftarı düşünürler, girişimci kârını tam olarak anlamadıkları için kapitalist sistemi adaletsizlik ve ahlâksızlıkla suçlarlar. Girişimci keşif eylemi ve bu eylemden doğan saf girişimci kârının bilinmesi, kapitalizm ve dağıtımcı adalete ilişkin tartışmalara yeni bir bakış açısı getirmektedir. Bu çalışma Kirzner’ın kapitalizme ve dağıtımcı adalete yönelik düşüncelerini irdelemektedir.

Anahtar Kelimeler: Kirzner, Girişimci Keşif Eylemi, Dağıtımcı Adalet, Bulucu-Koruyucu Etik.

Capitalism and Economic Justice: Kirzner’s Perspective

Abstract

Kirzner, one of the most prominent representatives of the Austrian school of economics since 1970s, attracted attention with his theory of entrepreneurial discovery. According to Kirzner, the main characteristic of the entrepreneur is the ability to discover opportunities that are latent in initial conditions. This ability is referred to as “entrepreneurial discovery action”. Entrepreneurial discovery action is realizing a profit that can be obtained without any cost. As a result of this action, pure entrepreneurial profit is obtained. Pure entrepreneurial profit is the profit obtained from the discovered and cost-free gains. It is also legitimate because it does not harm others when obtained. The functioning of the capitalist system relies on this pure entrepreneurial profit. Advocates of distributive justice, lacking a complete understanding of entrepreneurial profit, accuse the capitalist system of injustice and immorality. Awareness of entrepreneurial discovery action and its pure entrepreneurial profit brings a new perspective to the discussions on capitalism and distributive justice. This study examines Kirzner’s thoughts on capitalism and distributive justice.

Keywords: Kirzner, Entrepreneurial Discovery Action, Distributive Justice, Finder- Keeper Ethics.