Bir uluslararası ilişkiler teorisi olarak liberalizm, devletlerin uluslararası ilişkilere yönelik bakış açısının şekillenmesinde ulusal dinamiklerin etkili olacağını ve iki devlet arasındaki ilişkilerde ortak çıkarların söz konusu olması halinde işbirliğinin tesis
edileceğini belirtmektedir. Turgut Özal, ihracatı teşvik eden 24 Ocak kararlarının etkisiyle Ortadoğu’ya yönelik politikada ekonomik işbirliğini geliştirmeyi ve ekonomik işbirliği projeleri aracılığıyla ikili sorunları çözmeyi ve bölgesel barışa katkı
sağlamayı hedeflemiştir. Irak-İran savaşı süresince Özal liderliğindeki Türkiye ile Ortadoğu ülkeleri arasında ortak çıkarların varlığı nedeniyle bir işbirliği ortamı tesis edilmiştir. Bu dönemde Türkiye ile Ortadoğu ülkeleri arasında ticari alanda belli
düzeyde bir karşılıklı bağımlılık olmuş ve bu bağımlılığın etkisiyle taraflar sorunları çözmeye yönelik adım atmışlardır. Bununla birlikte, Irak-İran savaşının sona ermesini takip eden süreçte, Türkiye ile Ortadoğu ülkeleri arasında ortak çıkarların tesis edilememesi ve tarafların meseleleri farklı değerlendirmeleri işbirliği ortamının zarar görmesine neden olmuştur. Bu çalışma, liberalizm çerçevesinde, Turgut Özal döneminde Türkiye’nin Ortadoğu politikasına yön veren faktörleri, politikaların genel görünümünü ve uygulama boyutunu incelemeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Liberalizm, Turgut Özal, Ortadoğu, Ekonomik İşbirliği ve Ortak Çıkar.
An Analysis on Turkey’s Middle East Policy during Turgut Özal Period within the Framework of Liberalism (1983-1993)
Abstract
As a theory of international relations, liberalism states that national dynamics will be effective in shaping the perspective of states, and cooperation will be established if there are common interests in relations between the two states. Turgut Özal aimed to develop economic cooperation in policy towards the Middle East, solve bilateral problems through economic cooperation projects and contribute to regional peace. During the Iraq-Iran war, cooperation was established between Turkey and the Middle Eastern countries due to the existence of common interests. During this period, there was a certain level of mutual dependency in the commercial field between Turkey and the Middle Eastern countries, and the parties took steps to solve the problems. After the Iraq-Iran war, the inability to establish common interests between Turkey and the Middle Eastern countries caused the environment of cooperation to be damaged. This study aims to examine the Middle Eastern policies of Turkey during Özal period within the framework of liberalism.
Keywords: Liberalism, Turgut Özal, Middle East, Economic Cooperation and Common Interest.
Diğer Linkler
